Mogłoby się wydawać, że liczba mnoga w języku angielskim to sprawa prosta, a nawet banalna. Wystarczy do rzeczownika w liczbie pojedynczej dodać na końcu -s i mamy liczbę mnogą. W ten sposób z jednego samochodu car robią nam się samochody cars, królik rabbit mnoży się w wiele królików rabbits, a z jednej nauczycielki angielskiego English teacher możemy wyczarować całą chmarę nauczycielek English teachers. Faktycznie, w ten sposób „rozmnażamy” większość angielskich rzeczowników, ale niestety nie wszystkie.
Często liczbę mnogą tworzymy dodając -es
Cała masa rzeczowników angielskich, tworzy liczbę mnogą poprzez dodanie -es. Informacja, że chodzi między innymi o rzeczowniki zakończone samogłoską syczącą, pewnie nie bardzo ci pomoże, więc od razu wyjaśniam, że -es pojawia się w końcówce liczby mnogiej rzeczowników, zakończonych na:
-s np. autobus bus -> buses lub wirus virus -> viruses
-ss np. szef boss -> bosses oraz pocałunek kiss -> kisses
-sh np. naczynie dish -> dishes czy szczotka brush -> brushes
oraz -ch np. zegarek watch -> watches lub cal inch -> inches
a także zakończonych na -x np. lis fox -> foxes lub podatek tax -> taxes.
Również rzeczowniki zakończone na -o w liczbie mnogiej będą zazwyczaj miały końcowkę -es. Do takich rzeczowników należą:
pomidory tomato -> tomatoes
ziemniaki potato -> potatoes
komary mosquito -> mosquitoes
Nie zawsze jednak tak się dzieje, bo z kolei wyrazy do angielszczyzny importowane z innych języków mają tendencję do dodawania w liczbie mnogiej samego -s, np. pochodzące z włoskiego piano -> pianos.
Rzeczowniki zakończone na -y mają jeszcze inaczej
W przypadku rzeczowników zakończonych na -y, aby utworzyć liczbę mnogą dodajemy na końcu nie tylko -es, ale na dodatek y musimy zamienić na i, np.
dziecko baby -> babies,
wiśnia cherry -> cherries
jagoda berry -> berries
zapytanie query -> queries
Od tej reguły też są jednak wyjątki. Jeżeli -y jest poprzedzone samogłoską, tworząc liczbę mnogą nic nie zmieniamy i dodajemy samo -s:
chłopiec boy ->boys
esej essay -> essays
promień ray -> rays
Wymiana f na v w końcówce rzeczownika
Niektóre rzeczowniki zakończone na -f lub -fe do szczęścia w liczbie mnogiej potrzebują wymiany owego f na v. Należą do nich rzeczowniki takie jak:
życie life -> lives
liść leaf -> leaves
nóż knife -> knives
żona wife -> wives
wilk wolf -> wolves
osobowość self -> selves
półka shelf -> shelves
bochenek loaf -> loaves
złodziej thief -> thieves
połowa half -> halves.
Pozostałe rzeczowniki tej wymiany nie potrzebują i dodają samo –s. Przykłady to:
wódz chief -> chiefs
dach roof -> roofs
dowód proof -> proofs
Są też takie rzeczowniki, które zachowują się w tej kwestii bardzo frywolnie i pozwalają sobie na oba rozwiązania, np.
szalik scarf -> scarves lub scarfs
karzeł dwarf -> dwarves lub dwarfs,
elf -> elves lub elfs itd.
Rzeczowniki kompletnie nieregularne
Zdarzają się również rzeczowniki, w przypadku których zmiana z liczby pojedynczej na mnogą zachodzi nie na końcu wyrazu, a w środku. Należą do nich:
kobieta woman -> women
mężczyzna man -> men
stopa foot -> feet
ząb tooth -> teeth
gęś goose -> geese
mysz mouse -> mice
wesz louse -> lice.
I to właśnie jest ta rzecz która łączy myszy z wszami 😉
Jest też grupa rzeczowników, które w liczbie mnogiej przyjmują całkowicie inną formę niż w liczbie pojedynczej, np.
dziecko child -> children
kość do gry die -> dice
osoba person -> people
Kali jeść, Kali być
Na szczęście dla uczących się języka angielskiego są też rzeczowniki, które i wyglądają, i brzmią tak samo w liczbie pojedynczej i mnogiej. Należą do nich głównie zwierzęta:
owca sheep -> sheep
jeleń deer -> deer
renifer reindeer -> reindeer
łosoś salmon -> salmon
kalmar squid -> squid
pstrąg trout -> trout
i w ogóle ryba fish -> fish
Chociaż może się zdarzyć, że spotkamy w literaturze naukowej formę fishes odnoszącą się nie tyle do wielu takich samych ryb, co do wielu ich gatunków.
Starożytne reguły gramatyczne
Żeby jednak nie było tak łatwo, język angielski ma jeszcze całą gamę słów zapożyczonych z łaciny i klasycznej greki, które nierzadko odmieniają się zgodnie z zasadami adoptowanymi z tych starożytnych języków.
Z łaciny lub greki pochodzą słowa takie jak:
larwa larva -> larvae
czułek antenna -> antennae
wskaźnik index -> indices, ale dopuszczalne jest też indexes
kryzys crisis -> crises
geneza genesis -> geneses
kaktus cactus -> cacti, ale też cactuses
środek przekazu medium -> media
dana datum -> data – zauważ, że obecnie używamy praktycznie tylko tego drugiego, w charakterze rzeczownika zbiorowego
bacterium -> bacteria
fungus -> fungi …
Tych słów jest w angielszczyźnie całkiem sporo, ale ponieważ dotyczą głównie terminologii naukowej, nie ma sensu ich wszystkich tu wymieniać. Osobiście tym z was, którzy mają często do czynienia z naukowym, zwłaszcza przyrodniczym, kontekstem, radziłabym zachować czujność i w razie wątpliwości sprawdzić dany rzeczownik w słowniku. O tym jakie slowniki polecam, możesz przeczytać TUTAJ.
OK. To jeszcze tylko dwie grupy rzeczowników….
Pluralia tantum
Są takie rzeczowniki, które występują wyłącznie w liczbie mnogiej, nierzadko te same zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Należą do nich:
spodnie trousers
dżinsy jeans
nożyczki scissors
ubranie clothes
piżama pyjamas
okulary glasses
peryferia outskirts
Singularia tantum
Jest też grupa rzeczowników, które liczby mnogiej nie mają w ogóle i występują tylko w pojedynczej. Znajdziemy wśród nich takie oczywiste słowa jak:
informacja information
kurz dust
popcorn
Są w tej grupie również słowa, które mogą nas łatwo zmylić:
fizyka physics
polityka politics
atletyka athletics
wiadomość news
Here’s the news! Te wyrazy tylko wyglądają jak rzeczowniki w liczbie mnogiej, tak naprawdę wszystkie są w liczbie pojedynczej. News to tak naprawdę wiadomość! Z kolei zachowanie rzeczowników takich jak politics czy statistics bywa naprawdę nieporządne i niekonsekwentne, ale to już historia na zupełnie inną opowieść.